Вестибуларното сетило е системот во нашето тело кој е одговорен за балансот и ориентацијата во просторот. Благодарение на него, знаеме каде е горе, каде е долу и како се движиме, дури и со затворени очи. Тоа се наоѓа во внатрешното уво и вклучува структури кои ги регистрираат промените во положбата на главата и движењата.

Вестибуларната дисфункција се однесува на нарушување на функцијата на вестибуларното сетило. Лицата со вестибуларна дисфункција може да доживуваат симптоми како што се вртоглавица, нестабилност, проблеми со балансот и тешкотии во ориентацијата.

Вестибуларната дисфункција може да се појави кај луѓе од сите возрасти, но е почеста кај одредени групи или лица со одредени здравствени состојби. Еве некои од најчестите групи и состојби поврзани со вестибуларна дисфункција:

  1. Постари возрасни лица

Вестибуларната дисфункција е почеста кај постарите лица бидејќи со текот на времето вестибуларниот систем може да се влоши. Постарите лица може да искусат проблеми со рамнотежата, вртоглавица или нестабилност, што ги прави подложни на падови.

  1. Лица со вестибуларни нарушувања

Некои лица имаат специфични вестибуларни нарушувања како:

•   Бенигна пароксизмална позициона вртоглавица (BPPV): Најчеста причина за вртоглавица предизвикана од промена на положбата на главата.
•   Мениров синдром: Состојба која предизвикува вртоглавица, губење на слух и чувство на полност или притисок во увото.
•   Вестибуларен невритис или лабиринтитис: Воспалителни состојби кои влијаат на вестибуларниот нерв или внатрешното уво, предизвикувајќи вртоглавица и губење на рамнотежата.
  1. Лица со трауматска повреда на главата

Повредите на главата или мозокот може да го оштетат вестибуларниот систем, што резултира со проблеми со рамнотежата и вртоглавица. Ова може да се случи кај лица кои доживеале потрес на мозок или друга форма на трауматска повреда на главата.

  1. Лица со мигрена

Вестибуларната мигрена е состојба која предизвикува вртоглавица, дезориентација и нарушена рамнотежа, дури и без присуство на главоболка. Лицата со мигрена имаат зголемен ризик од развој на вестибуларни симптоми.

  1. Деца со одредени развојни или невролошки нарушувања

Иако вестибуларната дисфункција е почеста кај возрасните, може да се појави и кај деца, особено кај оние со аутизам или други сензорни нарушувања. Вестибуларните проблеми кај децата може да влијаат на нивниот развој на моторни вештини и на нивната способност за рамнотежа и координација.

Кај аутистичните лица, вестибуларното сетило може да биде различно развиено. Некои може да бидат премногу чувствителни на движења и да избегнуваат активности како вртење или качување, додека други може постојано да бараат движење за да го стимулираат својот вестибуларен систем, што може да влијае на рамнотежата и координацијата. Тешкото ќебе може да помогне во двата случаи. Кај тие кои се премногу чувствителни на стимули, тешкото ќебе може да ја намали анксиозноста и да го подобри чувството на безбедност и стабилност.
Од друга страна, кај оние кои бараат повеќе сетилна стимулација, ќебето може да им помогне да се чувствуваат поорганизирано и пофокусирано.

Тешките ќебиња може да помогнат и кај лица со вестибуларна дисфункција, иако самата вестибуларна дисфункција е поврзана со системот за рамнотежа и не се третира директно со тешки ќебиња. Наместо тоа, ќебињата помагаат индиректно преку смирување на нервниот систем и подобрување на телесната свест. Еве како:

  1. Зголемена стабилност и телесна свест

Вестибуларната дисфункција може да предизвика чувство на нестабилност, вртоглавица или несигурност во движењето. Тешките ќебиња обезбедуваат „стимулација при длабок притисок“ што помага да се зголеми свеста за телото и позицијата во просторот. Ова може да создаде чувство на стабилност и контрола, што е корисно за лица кои се чувствуваат дезориентирано.

  1. Намалување на анксиозноста

Лицата со вестибуларна дисфункција се соочуваат со анксиозност поради честите вртоглавици или губење на рамнотежата. Тешките ќебиња можат да помогнат во намалувањето на анксиозноста преку стимулирање на парасимпатичкиот нервен систем, што предизвикува смирувачки ефект. Ова може да помогне лицето да се чувствува помирно и посигурно, особено во моменти кога чувствува вртоглавица или нестабилност.

  1. Подобрување на квалитетот на сонот

Проблемите со рамнотежата и вртоглавицата често влијаат на квалитетот на сонот. Користењето на тешкото ќебе може да помогне во подобрување на сонот бидејќи создава чувство на сигурност и смирување. Подобар сон може да го подобри општото функционирање и да помогне лицето полесно да се справи со симптомите на вестибуларната дисфункција.